
کارفرما: شهرداری منطقه 12 شهر تهران
مجری: گروه مطالعاتی تهران پلاک به پلاک
این پژوهش تلاشی برای دستیابی به مولفههای معماری مدرن و ایجاد بانک اطلاعاتی جامع و پویا (جامع تا زمان روند انجام پژوهش حاضر و پویا از جهت امکان بروز شدن توسط کارشناسان این حوزه در آینده) میباشد. همچنین معرفی، آگاهیبخشی و تمرین برای خوانش با درک عمیقتر، گامی باشد در راستای شناسایی و حفظ میراث معماری معاصر که مانند بسیاری از مولفههای ارزشمند دیگر به خصوص در حوزه شهر و معماری، شاهد از بین رفتن تدریجی آن به ویژه در این محدوده با سابقه تاریخی از شهر تهران هستیم.
در این پژوهش به بررسی مقایسهای سبکها با معیارهای کلی از عناصر و اجزای معماری در زمانهای مختلف حیات زیستی بنا، با تاکید بر دوره پهلوی پرداخته شد. با شروع عصر پهلوی نیاز به کاربریهای مختلف در جامعه شکل گرفت و کاربریهایی که تا اواخر قاجار برای جامعه ایرانی ناشناخته بود و یا شکل کالبدی و مفاهیمی آن به کلی در دورهی پهلوی تغییر پیدا کرد، از طرفی معماری مدرن مهمترین قالبی بود که توانست به صورت گسترده نیازهای نیازهای جامعه را در انواع کاربریها مرتفع سازد.
ساختار طبقه بندی برداشتهای میدانی بر اساس انواع کاربریهای مختلف در محدودهی منطقه 12 شهر تهران در نظر گرفته شده است.
منطقه 12 هسته اولیه و اصلی شهر تهران میباشد و به درستی "قلب تاریخی تهران" نامیده میشود. وجود محلههایی از دوره صفویه و مجموعهای از بناهای تاریخی و همچنین وجود میراث حائز ارزش معماری مدرن، منطقه 12 را تبدیل به "موزه معماری تهران" کرده است.
اما جریان معماری مدرن در این محدوده فارغ از ارزشهای کالبدی آن که مورد بحث واقع شده است، روایت تحول شیوه زندگی و فعالیتی ایران در آغاز سده جهاردهم هجری شمسی میباشد. از اهمیت و وجه تمایز پژوهش حاضر میتوان به شیوه مستندنگاری و برداشتهای میدانی اشاره داشت که در سال 1399 خورشیدی در سطح منطقه صورت گرفته است و در سال 1400 به پایان رسید.
گزارش پژوهش حاضر در قالب کتابی با عنوان "بررسی تحول شیوه زندگی دوره پهلوی، با تاکید بر معماری مدرن در منطقه 12، علیرضا مهیاری و شفق متولی" توسط انتشارات مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران به چاپ رسیده است و در دسترس مخاطبان قرار دارد.