.
دوربین تهران
علیرضا مهیاری
.
بخشی را در گروه دوربین تهران آغاز کردیم که از انبوه تصاویر برجای مانده از شهر تهران از اواخر دوره قاجار تا به امروز تصاویری را گزینش خواهیم کرد و آنها را خوانش می کنیم این خوانش می تواند نوعی "باستانشناسی عکس" لقب بگیرد به معنای کشف لایه های پیدا و پنهان تصاویر برجای مانده از تهران..یادداشت برای هر تصویر دو بخش دارد "دلنوشته" و "خوانش" البته لزوما هر عکس هر دوی این ها را ندارد و به فراخور هر تصویر این امکان مهیاست. بخش دلنوشته و همانطور که از نام آن پیداست رویکردی از سر تجربیات زیست در تهران و غالبا رویکردی احساسی و درونی دارد اما بخش خوانش تلاش می کند تصویر انتخابی را از دید شناسایی ابنیه موجود در تصویر و شناخت فضاهای شهری بررسی کند....با ما همراه باشید.
.
در تصویر آماده شده کادر بالایی تصویری است که احتمالا خیابان حافظ را در یکی از روزهای زمستان در دهه 1340 خورشیدی نشان می دهد و کادر پایینی در سال 1404 خورشیدی تقریبا از همان زاویه در یکی از روزهای خاک گرفته تابستان گرفته شده است.
دلنوشته:
حسرت داشتن و یا حسرت خوردن چیست؟ معنی حسرت: "حسرت به معنی ندامت و اندوه شدید بر آنچه از دست رفته باشد و امکان بازگشت آن نباشد. این احساس می‌تواند ناشی از تصمیمات نادرست گذشته، از دست دادن فرصت‌ها یا عدم اقدام به موقع باشد". گمان کنم برای ادامه نوشتار درباره این عکس این تعریف بر کلمه حسرت مناسب باشد. تصویر پیش رو احتمالا حوالی دهه چهل شمسی گرفته شده و باز احتمالا در روزهایی از زمستان آن سال ها. دوربین در خیابان حافظ جنوب به شمال را کادربندی کرده است مهمترین عنصری که در تصویر می بینیم حجم عظیم برف است. برف در رشته کوههای شمال تهران در خیابان ها بر روی درخت ها روی ماشین ها و ...حالا می رسیم به کلمه حسرت شاید بیش از یک دهه است که همچین برفی در تهران نباریده است حتی نصف این برف را ندیده ایم شاید آخرین بارها دوران کودکی مان بوده است اما حسرت دوم موضوع ریخت شناسی و تغییرات بصری و کالبدی خیابان حافظ است این را هم بگم که اصلا انتظار ندارم که این خیابان امروزه هم شبیه شصت سال پیش باقی مانده باشد اما همه چیز خیلی تغییر کرده آنهم به بدترین شکل و گاهی به این فکر می کنم که با شهرمان چه کردیم؟ با محیط زیستمان چه کردیم ؟ نیم قرن دیگر تهران چه شکلی است؟
.
.
خوانش:
. کادر عکس قدیمی در خیابان حافظ جنوب به شمال تنظیم شده است..غیر از عناصری مانند ماشین و انسان که در این کادر قرار گرفته است دو بنا با روحیه ای متفاوت در این تصویر قابل مشاهده است بنای نزدیک تر به دوربین و در ضلع غربی خیابان حافظ ورودی دبستان منوچهری از دوازده مدرسه نوبنیاد است که در عصر پهلوی اول توسط آرشیتکت ها مارسل دوبرول و آفتاندلیانس ساخته شد و بنای دورتر که بلند مرتبه است ساختمان شرکت نفت کار دفتر عبدالعزیز فرمانفرمائیان می باشد.
خوشبختانه هر دوی این بناها هنوز پابرجاست اما متاسفانه شواهد حاکی از آن است که بنای دبستان که هم اینک در محوطه دانشگاه پلی تکنیک سابق (دانشگاه امیر کبیر فعلی) قرار دارد حال و روز خوبی ندارد و امکان بازدید برای علاقمندان نیز مهیا نیست اما ساختمان شرکت نفت هنوز دارای کاربری فعال است و گویا سرحال می باشد البته این ساختمان هم مانند دبستان امکان ورود برای عموم مهیا نمی باشد.